Przegląd stwarza widzom niepowtarzalną okazję do przypomnienia sobie, a niekiedy do odkrycia na wielkim ekranie twórczości tego jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów. Wypełnione alegoriami, surrealistycznymi obrazami i psychologicznymi portretami dzieła, zmuszają do refleksji nad kondycją człowieka i jego miejscem w świecie. Nieustająco zachwycają, inspirują i fascynują. A idealnym miejscem dla tych „kronik wyobraźni” jest kino studyjne.
Organizator: Stowarzyszenie Kin Studyjnych
Partner główny: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych
Partnerzy: Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, 35mm, Mojeekino
Finansowanie projektu: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Patronat medialny: RMF Classic, Miesięcznik KINO, Pełna Sala
Projekt graficzny plakatu: Ewelina Gąska
Zwiastun: Ivan Krupenikov
Tytuły:
FILMY FABULARNE
1. Pętla (1957) czas trwania | 96’
Jeden dzień z życia Kuby, intelektualisty-alkoholika. O osiemnastej ma pójść z narzeczoną Krystyną do lekarza po pigułki, które, jak próbuje wierzyć, pozwolą mu otworzyć nowy, trzeźwy rozdział. Telefony od znajomych nie pozwalają jednak spokojnie doczekać w domu czasu wizyty. Kuba wychodzi na miasto, a wędrówka po nim uświadomi mu, że jego życia nie da się zacząć na nowo…
2. Pożegnania (1958) czas trwania | 97’
Wiosna 1939 roku. Maturzysta Paweł, chłopak z dobrego domu, w ramach antymieszczańskiego, młodzieńczego buntu spędza wieczór w nocnym lokalu. Z poznaną tam fordanserką Lidką jadą potem do Podkowy Leśnej. W pensjonacie „Quo vadis” między młodymi zdaje się rodzić uczucie, przerwane jednak interwencją ojca Pawła, a wkrótce i wojną. Kilka lat później, już po powstaniu warszawskim, los zetknie ich znowu…
3. Wspólny pokój (1959) czas trwania | 92’
Międzywojenna Warszawa. Młody poeta, Lucjan Salis po powrocie z Zakopanego, gdzie leczył gruźlicę, wprowadza się do sublokatorskiego pokoju. Chce wierzyć, że wyzdrowieje i będzie pisał. Pozostali lokatorzy – literat Stukonis, student prawa Bednarczyk – oraz zaprzyjaźniony z nimi ekscentryczny „Dziadzia”, artysta życia, podobnie niespełnieni, funkcjonujący na marginesie rzeczywistości, także żyją iluzjami.
4. Rozstanie (1960) czas trwania | 73’
Polska prowincja początku przełomu lat 50 i 60. XX wieku. Magdalena, warszawska aktorka teatralna, przyjeżdża do rodzinnego miasteczka na pogrzeb dziadka. Choć na pozór wydaje się, że czas się tutaj zatrzymał, bohaterka szybko przekonuje się, że miejsce, które dotąd wydawało się jej stałym punktem świata – już nim nie jest. Śmierć dziadka zmienia relacje z gosposią Wiktorią, niegdyś bliską, a teraz zaskakująco obcą. Do opuszczonych przez zmarłego pokojów ustawia się kolejka chętnych lokatorów… Jedyny jasny punkt tej pożegnalnej wizyty to spotkanie z poznanym w pociągu młodzieńcem, Olkiem, wyraźnie zafascynowanym piękną aktorką.
5. Złoto (1961) czas trwania | 91’
Do turoszowskiej kopalni odkrywkowej węgla brunatnego przyjeżdża chłopak, który – podobnie jak wielu innych – szuka pracy. Zaprzyjaźnia się z geologiem, Piotrem, który pomaga mu zaadaptować się w nowym środowisku. Kiedy w kopalni pojawia się człowiek poszukujący chłopaka, ten wpada w panikę i postanawia uciec…
6. Jak być kochaną (1962) czas trwania | 101’
Podczas podróży lotniczej aktorka Felicja wspomina czasy II wojny światowej. Zakochana w koledze z teatru, Wiktorze Rawiczu, ukrywała go przez niemal całą okupację, ciążył na nim bowiem wyrok śmierci z uwagi na podejrzenie o zabójstwo volksdeutscha Petersa. By uratować ukochanego, Felicja znosi liczne poniżenia, przemoc, gwałt. Liczy jednak, że Rawicz odwzajemni jej uczucie. Gdy kończy się wojna, bohaterka przeżyje kolejne dramatyczne rozczarowania.
7. Rękopis znaleziony w Saragossie (1964) czas trwania | 182’
Jeden z najbardziej niezwykłych polskich filmów kostiumowych. Przedziwne perypetie Alfonsa van Wordena podczas jego podróży do Madrytu, gdzie ma objąć służbę w gwardii walońskiej, są okazją do opowiadania – przez spotykane przez niego postaci – kolejnych intrygujących historii. Bohater kilkakrotnie w zagadkowy sposób powraca do punktu wyjścia – tajemniczej karczmy i jej upiornego otoczenia, by ponownie wyruszać w znane mu czasy i przestrzenie, jednak za każdym razem wypełnione innymi postaciami i widziane z innej perspektywy.
8. Szyfry (1966) czas trwania | 80’
Dramatyczny list od syna sprawia, że Tadeusz, który mieszka w Anglii od czasu klęski wrześniowej 1939 roku, wraca do kraju. Maciek opowiada mu o matce niepotrafiącej pogodzić się ze śmiercią Jędrka – młodszego syna, który zginął podczas okupacji w tajemniczych okolicznościach. Opowieści Maćka, ciągle żyjącego wojennymi wspomnieniami, są dla ojca niezrozumiałe. Tadeusz nie umie odnaleźć się w świecie niegdyś najbliższych mu ludzi...
9. Lalka (1968) czas trwania | 151’
Film nie należy do wiernych adaptacji jednej z najznakomitszych powieści polskiej literatury, lecz stanowi swobodną kreację w oparciu o jej wątki. Reżyser uwypuklił osobisty dramat Wokulskiego, wpisany w obyczajową mozaikę Warszawy końca XIX wieku. Cechą postaci Wokulskiego jest wewnętrzne rozdarcie spowodowane nieodwzajemnioną miłością do Izabeli Łęckiej, nieszczęściem zaś – jego nazbyt romantyczna postawa i nieporadność samotnika zagubionego w snobistycznym, groteskowym społeczeństwie, którego życie Has maluje w iście turpistycznych obrazach.
10. Sanatorium pod klepsydrą (1973) czas trwania | 124’
W surrealistycznej scenerii dokonujemy wraz z bohaterem próby powrotu w świat dzieciństwa – do małego miasteczka, gdzieś na wschodnich kresach. Ten niezwykły świat wypełniają zjawy i majaki, ożywają figury woskowe z panopticum, pojawiają się postacie historyczne i zmaterializowane fantomy wyobraźni bohatera. Ta fantastyczna autobiografia napisana prozą, ale zawierająca pierwiastek najczystszej poezji, znalazła w wizji Hasa godny i prawdziwie oryginalny odpowiednik.
11. Nieciekawa historia (1982) czas trwania | 106’
Bohater w dojrzałym wieku (Gustaw Holoubek) zakochuje się w młodej, pięknej kobiecie (Hanna Mikuć), której nie jest obojętny, ale waha się czy skorzystać z oferty losu. Jest żonaty, ma córkę na wydaniu, powinien zainteresować się bliżej jej kandydatem na męża (Janusz Gajos). Ulec zauroczeniu czy pozostać wiernym mężem – oto jest pytanie. Postawił je Antoni Czechow pisząc opowiadanie, które zekranizował Wojciech Has.
12. Pismak (1984) czas trwania | 114’
Rafał, wydawca i redaktor satyrycznego pisemka „Diabeł”, zostaje aresztowany i osadzony w więzieniu w jednej celi ze słynnym kasiarzem Szpicbródką i oskarżonym o morderstwo zakonnikiem Sykstusem. Trwa I wojna światowa, ale świat więzienia stanowi zamkniętą enklawę, w której oderwany od codzienności pisarz prowadzi sam ze sobą dysputy o literaturze i sztuce. Dojrzewa w nim zamysł powieści, inspirowanej obserwacjami więziennego życia. Sam nie zna powodów własnego aresztowania, a informacje uzyskane podczas pierwszego przesłuchania nie są jasne: autorstwo plugawych artykułów, obraza moralności. Dopiero w kolejnej rozmowie ze śledczym dowiaduje się o znalezionym w jego mieszkaniu pistolecie, z którego zastrzelono w zamachu terrorystycznym dwie osoby. Mimo kontekstu historycznego reżyser skupia się na wątkach tajemnicy ludzkiego losu i problemie przemijania, tworząc wnikliwy portret psychologiczny bohatera – człowieka samotnego, zagubionego, niepogodzonego z czasem, w którym żyje.
13. Osobisty pamiętnik grzesznika przez niego samego spisany (1985) czas trwania | 114’
Nocą, na opuszczonym cmentarzu, żołnierze odkopują grób. Wydobyte zwłoki ożywają. W zaciśniętej dłoni mężczyzna trzyma zwinięty rulon pergaminu - pamiętnik, dla którego dopuszczono się potajemnej ekshumacji. Ożywiony trup Roberta rozpoczyna opowieść o swoim życiu: zrodzony z grzechu, z miłości pozamałżeńskiej, nienawidził swego starszego brata, spłodzonego w legalnym małżeństwie. Dwóch młodzieńców wychowuje się po sąsiedzku, ale w dwóch odmiennych środowiskach. Starszy brat ceni sobie radości życia doczesnego, Robert zagłębia się w analizie grzechu, walcząc z ukrytymi pragnieniami, które wykorzystuje w swych manipulacjach Szatan, przyjmujący postać Nieznajomego...
14. Niezwykła podróż Baltazara Kobera (1988) czas trwania | 115’
16-letni Baltazar z Budziszyna staje się „wybrańcem” dzięki wierze w czystość moralną, którą pragnie zachować. Odbywa podróż do Drezna, gdzie uczy się w seminarium teologicznym, później do Wenecji, spotyka intrygującego podróżnika Pappagello i za jego pośrednictwem poznaje piękną lutnistkę, Rosę. Przyciągany na przemian przez Archanioła i Szatana, uczy się miłości, obrony prawdy i darowania krzywdy. A cel podróży cały czas jest złudny.
FILMY KRÓTKOMETRAŻOWE
Zestaw I – 68’
1. Harmonia (1947), czas trwania | 11’
2. Ulica Brzozowa (1947), czas trwania | 9’
3. Parowóz Pt 47 (1949), czas trwania | 8’
4. Moje miasto (1950), czas trwania | 7’
5. Pierwszy plon (1950), czas trwania | 21’
6. Scentralizowana kontrola przebiegu produkcji (Cukier) (1951), czas trwania | 12’
Zestaw II – 94’
1. Harcerze na zlocie (1952), czas trwania | 18’
2. Karmik Jankowy (1952), czas trwania | 14’
3. Zielarze z Kamiennej Doliny (1952), czas trwania | 16’
4. Przegląd kulturalny 2/53 (1953), czas trwania | 12’
5. Nasz Zespół (1955), czas trwania | 34’
Szczegóły niebawem.
